Ο καφές είναι αγαπημένη καθημερινή συνήθεια τόσο για τους επαγγελματίες baristi, όσο για τους home baristi και τους λάτρεις του καφέ. Συνήθως όμως μόνο οι πρώτοι γνωρίζουν για τις βασικές ποικιλίες του καφέ espresso που βρίσκει κανείς στο εμπόριο και για την προέλευσή τους. Γιατί όχι και εσείς;
Ξεκινώντας από τα βασικά, το φυτό από το οποίο προέρχεται ο καφές ονομάζεται "καφέα" (Coffea) και πρόκειται για έναν αειθαλή θάμνο που ανήκει στην οικογένεια των Rubiaceae. Τα καφεόδεντρα ζουν περίπου 20 έως 40 χρόνια και ευδοκιμούν κυρίως σε περιοχές κοντά στον Ισημερινό. Χρειάζονται περίπου 4-5 χρόνια για να βγάλουν καρπούς, ενώ για να ωριμάσουν χρειάζονται ένα διάστημα 9-11 μηνών. Οι καρποί του καφεόδεντρου μοιάζουν με κεράσια και στο εσωτερικό τους κρύβουν τους κόκκους του καφέ.
Ποιες είναι οι βασικές ποικιλίες του καφέ;
Παρότι υπάρχουν περισσότερα από 25 διαφορετικά είδη δέντρων δύο από αυτά είναι εμπορεύσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο, το coffea Arabica και το coffea Canephora ή αλλιώς Robusta. Υπάρχει και μια τρίτη ποικιλία καφέ, μικρότερης εμπορικής σημασίας, που είναι πιο διαδεδομένη στις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία και την Ινδονησία, και προέρχεται από το coffea Liberica.
Coffea Arabica
Η ποικιλία Arabica είναι η αρχαιότερη από τις 3 ποικιλίες και αποτελεί περίπου το 70% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ.
Προέλευση: Η ποικιλία Arabica εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Αιθιοπία, από όπου λέγεται ότι προέρχεται, το 1753 και έπειτα καλλιεργήθηκε στην Αραβική χερσόνησο. Από εκεί προέκυψε και το όνομα "Arabica".
Γεύση: Πρόκειται για έναν πλούσιο σε γεύση και άρωμα καφέ, υψηλής ποιότητας. Η απαλή, φρουτώδης γεύση του ροφήματος που παράγει είναι αυτό που κάνει τον Arabica νούμερο ένα στις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Καφεΐνη: H συγκεκριμένη ποικιλία καφέ περιέχει περίπου 1% καφεΐνη, γι' αυτό και η ένταση των ροφημάτων είναι απαλή, κάνοντας έτσι πιο εύκολη την κατανάλωσή τους.
Στο εμπόριο πωλούνται καφέδες από 100% κόκκους καφέ Arabica ή από συνδυασμό Arabica και κάποιας άλλης ποικιλίας καφέ, συνήθως Robusta, ώστε να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα.
Coffea Robusta
Η δεύτερη πιο γνωστή ποικιλία καφέ που αποτελεί περίπου το 25% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ είναι η Robusta. Πρόκειται για μια ποικιλία με χαμηλό κόστος καλλιέργειας και συντήρησης γι' αυτό και η τελική τιμή της στο ράφι είναι πιο χαμηλή.
Προέλευση: Η ποικιλία Robusta εμφανίστηκε στο Κονγκό το 1898. Το όνομά της προέρχεται από το αγγλικό "robust" που σημαίνει «εύρωστος» και αυτό γιατί η συγκεκριμένη ποικιλία είναι ανθεκτική και ευδοκιμεί πιο εύκολα στις περιοχές που δεν ευδοκιμεί η Arabica.
Γεύση: Τα ροφήματα με βάση τη Robusta έχουν πλουσιότερη κρέμα, περισσότερα αντιοξειδωτικά και μεγαλύτερη ένταση. Ό,τι πρέπει, δηλαδή, για το πρωινό ξύπνημα!
Καφεΐνη: Η ποικιλία Robusta περιέχει περίπου 1,5 - 3% καφεΐνη. Αυτή η υψηλή περιεκτικότητα καφεΐνης βοήθησε στην επιβίωση του καφεόδεντρου, αφού απωθεί ορισμένα από τα έντομα που απειλούν αυτά τα φυτά.
Γνωρίζατε ότι οι καλύτεροι espresso στην Ιταλία προέρχονται από τη μίξη κόκκων Arabica και Robusta; Μάθετε για τις βασικές διαφορές αυτών των δύο ποικιλιών και διευρύνετε τους γευστικούς σας ορίζοντες.
Coffea Liberica
Η τρίτη και λιγότερο γνωστή ποικιλία καφέ είναι η Liberica, η οποία αποτελεί περίπου το 3% της παγκόσμιας παραγωγής. Πρόκειται για ένα είδος καφέ εντελώς διαφορετικό από τις δύο πιο διαδεδομένες ποικιλίες.
Προέλευση: Καλλιεργείται κυρίως στη Δυτική Αφρική και στη Λιβερία, απ' όπου προέρχεται και το όνομά της.
Γεύση: Η συγκεκριμένη ποικιλία προέρχεται από μεγάλους καρπούς που απελευθερώνουν νότες καπνιστού, γεύσεις ξηρών καρπών και μαύρης σοκολάτας όταν καβουρδιστούν. Η ιδιαιτερότητα στη γεύση και η ένταση δεν ενδείκνυνται για κάθε γευστική παλέτα, όμως αξίζει να τη δοκιμάσετε εάν έχετε την ευκαιρία.
Καφεΐνη: Η ποικιλία Liberica περιέχει περίπου 0.5-1.8% καφεΐνη.
Σε κάθε περίπτωση, το πώς αγαπά ο καθένας να απολαμβάνει τον καφέ του είναι εντελώς υποκειμενικό. Όμως, γνωρίζοντας περισσότερα για τις πιο διαδεδομένες ποικιλίες καφέ θα είστε σε θέση να κάνετε σωστότερες επιλογές, ανάλογα με τις γευστικές σας προτιμήσεις ή και να δοκιμάσετε πιο εύκολα μια άλλη ποικιλία.
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τον καφέ τότε δεν έχετε παρά να ενημερωθείτε για τα σεμινάρια του barista.gr σε συνεργασία με το SCAE.
